Nieuwe Economen

Op het eerste gezicht is de inkomensongelijkheid in Nederland vrij stabiel over tijd. Inkomensongelijkheid wordt vaak gemeten met de bekende Gini coëfficiënt, maar in deze maatstaf zijn de ontwikkelingen aan de onder- en bovenkant van de inkomensverdeling lastig zichtbaar. Hoe heeft de inkomensverdeling zich ontwikkeld over de tijd, en in hoeverre is dit het gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen?

In de Nieuwe Economen podcast ...

Steeds minder mensen gebruiken contant geld, en ook banken moeten zich aanpassen aan een steeds digitalere wereld. De Europese Centrale Bank (ECB) onderzoekt daarom de mogelijkheid van een digitale euro, om publiek geld toegankelijk te houden. Een digitale euro biedt voordelen, zoals toegankelijkheid en betrouwbaarheid, maar brengt ook risico’s met zich mee. Als mensen hun tegoeden massaal zouden overhevelen naar digitale euro’s, k...

In Nederland lijkt de plek waar en bij wie je wieg staat niet alleen je startpunt, maar ook deels je bestemming te bepalen. Kinderen uit welgestelde gezinnen hebben betere vooruitzichten, terwijl kinderen uit minder welvarende gezinnen vaker lager op de inkomensladder blijven. In sommige regio’s lijken deze vooruitzichten beter te zijn dan in andere. Zijn deze verschillen in kansen te wijten aan de plek van opgroeien, of aan het fe...

Meer dan 80.000 mensen wachten momenteel op een behandeling in de geestelijke gezondheidszorg (ggz), wat voor velen met complexe psychische problemen betekent dat hun leven tijdelijk stil komt te staan. Wat zijn de gevolgen hiervan op de lange termijn op hun kansen op de arbeidsmarkt?

In de Nieuwe Economen podcast praten we hierover met Roger Prudon (University of Lancaster), gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Lange ...

Innovatie is een belangrijke motor van welvaartsgroei, maar niet alle vernieuwing komt voort uit bedrijfsmatige onderzoek- en ontwikkelingsprocessen.

In de nieuwe aflevering van de Nieuwe Economen podcast vertelt Max Mulhuijzen (VU Amsterdam), recent gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht, over zijn onderzoek naar verrassende bronnen van innovatie. We gaan in op hoe huishoudens nieuwe oplossingen ontwikkelen voor behoeften die de...

Luchtvervuiling vormt niet alleen een risico voor onze gezondheid: het beïnvloedt ook gedrag en productiviteit.

Mariët Bogaard promoveert aan de Universiteit Maastricht op de effecten van milieuvervuiling op de arbeidsmarkt. In deze aflevering bespreken we haar onderzoek naar hoe fijnstof het zoekgedrag van werkzoekenden beïnvloedt. Een slechte luchtkwaliteit zorgt voor een lager reserveringsloon; mensen zijn bereid om op slechte d...

De rechtspraak dient te handelen zonder vooroordelen of voorkeuren, maar met gelijke behandeling van iedereen. Maar hoe rechtvaardig is het Nederlandse strafrechtsysteem?

Kyra Hanemaaijer promoveert binnenkort aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en doet onderzoek naar ongelijkheid en discriminatie. We bespreken haar onderzoek naar de invloed van verhoogde aandacht voor migratieachtergrond op strafrechtelijke uitkomsten. In deze e...

Het derde seizoen van de Nieuwe Economen podcast komt eraan! De komende maanden spreken we weer met verschillende nieuwe economen over hun promotieonderzoek. Stay tuned voor nieuwe geluiden over allerlei economische onderwerpen: van innovatie tot intergenerationele mobiliteit, en van de arbeidsmarkt tot de digitale euro. 

Vanaf donderdag 12 september verschijnt elke twee weken een nieuwe aflevering.

Deze podcast wordt gehost door E...

Elk jaar worden er ongeveer 170.000 kinderen geboren in Nederland. De bevolkingsopbouw is hiervan sterk afhankelijk en het aantal geboorten heeft daarmee ook invloed op de economie. Denk aan de grootte van de pensioenpot of de toekomstige uitgaven aan de zorg. De grootte van de groep geboren kinderen is niet alleen afhankelijk van de voorkeuren van de ouders. Beleid rondom anticonceptie, beschikbare financiële steun voor ouders en ...

Elk jaar stoppen duizenden werknemers met hun baan. Zo gingen er in 2020 ruim 94.000 werknemers met pensioen en waren er, afhankelijk van het moment, ongeveer 400.000 mensen werkloos. Ondertussen zijn de personeelstekorten groot in meerdere sectoren. Kunnen we ouderen stimuleren om langer door te werken, op een gezonde manier? Of kunnen we werklozen helpen om sneller een baan te vinden?

We praten met Albert Rutten, promovendus aan ...

Het onderwijs in Nederland is een van de beste ter wereld, maar het kan altijd beter. Zo zou de vroege selectie op de middelbare school leiden tot ongelijke kansen. Leerlingen met een taalachterstand zouden te weinig tijd hebben om in te lopen op hun klasgenoten. Sinds 2014 is het basisschooladvies leidend bij de overstap naar de middelbare school. In het laatste adviesrapport van de onderwijsinspectie wordt aangeraden om dit terug...

Nu de gevolgen van klimaatverandering steeds zichtbaarder worden, is de aandacht voor klimaat steeds groter, niet alleen onder economen. Economen denken na over het beprijzen van klimaatschade, gedragswetenschappers over hoe de benodigde gedragsveranderingen gestimuleerd kunnen worden, en klimaatwetenschappers berekenen hoeveel ton CO2 we moeten besparen om de klimaatdoelen te bereiken

Iemand die al deze facetten van klimaat weet t...

Gezondheid en economie lijken misschien twee hele verschillende onderwerpen, maar niks is minder waar. De gezondheid van mensen en de keuzes die zij maken zijn bijvoorbeeld afhankelijk van hun economische positie. Iemand met een hoger inkomen kan makkelijker een gezonde maaltijd kopen dan iemand met een lager inkomen. Economie komt ook terug in keuzes die op hoog niveau gemaakt worden. Hoe kunnen we voorkomen dat mensen ziek worden...

Digitale producten zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. Even een whatsappje sturen, je bonuskaart scannen of je mening over een politiek vraagstuk twitteren. Het merendeel van de fundamentele digitale systemen is in handen van een klein clubje grote bedrijven die veel winst maken. Wat zijn de risico’s als persoonlijke en publieke zaken zijn overgeleverd aan steeds groter wordende bedrijven?

Ellen van ’t Klooster is promoven...

Een tijdlang lag de focus van politici en economen op de groei van het bruto binnenlands product (BBP). Maar inmiddels staat het gebruik van het BBP als algemene maatstaf voor de ontwikkeling van de economie ter discussie. Er lijkt meer oog te komen voor andere onderdelen van welvaart, zoals de staat van de natuur. Gaat de focus op economische groei niet ten koste van de planeet?

Charan van Krevel is promovendus aan de Radboud Un...

De crises vliegen ons momenteel om de oren. Een klimaatcrisis, een energiecrisis, een oorlog in Oekraïne, noem het maar op. Sommige crises zagen we aankomen, terwijl andere onverwacht de kop op staken. Kan de overheid nog wel omgaan met zulke grote en soms onverwachte ontwikkelingen?

Joost van Breda werkt fulltime bij ING en hiernaast promoveert hij aan de Universiteit van Maastricht. Hij onderzoekt hoe onzekerheid kan worden mee...

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze tijd, en er is nog veel nodig om de doelen uit het akkoord van Parijs te behalen. Toch zijn er ook hoopvolle berichten. ‘Het klimaat is nog te redden, mits we gaan luisteren naar economen’, zo stelde Mathijs Bouman recent in het FD.

Over wat economen dan precies te zeggen hebben over het klimaat, hebben we het in deze bonusaflevering met Stan Olijslagers! Op...

Sinds Piketty is vermogensongelijkheid een hot topic voor economen. En ook in de politiek staat vermogen weer op de agenda: na een uitspraak van de Hoge Raad moet de belasting op vermogen in box 3 op de schop. Tegelijkertijd is het nog niet zo makkelijk om de vermogensverdeling in Nederland nauwkeurig te schatten, waardoor passend beleid maken ook ingewikkeld is.

Simon Toussaint promoveert op de dynamiek van vermogensongelijkheid a...

Goede zorg voor ouderen wordt steeds duurder. Door de vergrijzing en technologische ontwikkelingen geven we in 2060 naar verwachting 60 miljard uit aan ouderenzorg alleen - dat is vier keer zo hoog als in 2015, zo becijferde het RIVM. Tegelijkertijd willen we goede kwalitatieve zorg kunnen blijven verlenen. Hoe komt dat allemaal samen?

Marlies Bar, promovendus zorgeconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, doet onderzoek naar ...